Czym różnimy się od człowieka prehistorycznego

Żyjemy obecnie w takim świecie, gdzie wszystko mamy dosłownie na wyciągnięcie ręki.

Jedzenie wystarczy zamówić, kanał telewizyjny zmienić pilotem, dostarczyć tyłek do pracy na czterech kółkach, sięgnąć dokumenty leżące pod ręką lub – najgorszym przypadku – dojechać do nich na mobilnym krześle.

Generalnie, nasz dzień, nie przeciążając się zbytnio możemy zamknąć w 2000 kroków.

Wyobraźmy sobie teraz człowieka-nomada, który żył w czasach wymagających od niego czynności, do jakich pierwotnie został stworzony i – siłą rzeczy – przymuszony.

Mowa tutaj o pogoni za zwierzyną, wspinaniu się na drzewa czy uprawianiu roślin, co musiał robić, by jeść i utrzymać siebie i swoją rodzinę przy życiu.

Nie twierdzę wcale, że człowiek, żyjąc w tamtym czasie, był znacznie zdrowszy i szczęśliwszy, natomiast nie miał on problemów takich jak otyłość czy bóle kręgosłupa wynikające z braku ruchu. Sposób wykonywania przez niego czynności takich, jak oddychanie, chód, bieg, sen, siedzenie itp. odbiega mocno od aktywności człowieka żyjącego w dzisiejszych czasach.

Nasz praprzodek postępował bardzo intuicyjnie i kierował się podstawowymi informacjami, jakie otrzymywał od organizmu :

• –  jadł, kiedy był głodny,
• –  spał, kiedy był zmęczony,
• –  pił, gdy był spragniony,
• –  uciekał, kiedy wyczuwał zagrożenie,
• –  uprawiał seks, kiedy miał ochotę i okazję,
• – odpoczywał dopiero wtedy, gdy wszystkie jego podstawowe warunki bytowe były już zapewnione.
  Dziś, musisz przyznać, wygląda to nieco inaczej.

Człowiek współczesny a człowiek prehistoryczny Fizjologia

UKŁAD WSPÓŁCZULNY

UKŁAD PRZYWSPÓŁCZULNY

Tak wiem, fajny obrazek, fajne tabelki, ale co to w sumie znaczy?

Już wyjaśniam.

Pisałem wcześniej o tym, że człowiek prehistoryczny działał bardzo intuicyjnie, a jednocześnie trafnie.

Zawdzięczał to w dużej mierze właśnie układowi nerwowemu, który powyżej podzieliliśmy sobie, mając na uwadze jego oddziaływanie na nasz organizm.

Układ współczulny uruchamiał się kiedy pojawiało się niebezpieczeństwo, trzeba było przed czymś uciekać albo z kimś/czymś walczyć.

Wtedy dzięki niemu człowiek stawał się bardziej zmobilizowany do działania i skupiony na zagrożeniu.

Dzisiaj nasz układ współczulny jest nieustannie bodźcowany przez: stres w pracy, problemy rodzinne, trzymające w napięciu filmy akcji, ciężkie rozmowy itd.

Układ przywspółczulny działa odwrotnie.

To właśnie dzięki niemu, kiedy jesteśmy w dobrym towarzystwie, jesteśmy się w stanie odprężyć, zjeść posiłek czy uprawiać seks.

Nasuwa się więc pytanie. „Czy układ współczulny jest zły?”
Absolutnie nie! Natomiast, aby funkcjonować w pełni właściwie, oba te układy powinny mieć zachowaną między sobą równowagę.

Powinniśmy stresować się wtedy, gdy naprawdę jest taka konieczność, a relaksować się wtedy, gdy przychodzi na to pora i okoliczności.

Wiem, to kolejny banał – mogłeś tak pomyśleć. Przyznasz jednak, że to coś banalnie prostego i logicznego potrafi nie być już tak proste w realizacji.

Leptyna i grelina

Leptyna i grelina to hormony dzięki, którym człowiek prehistoryczny wiedział kiedy jest głodny, a kiedy żołądek jest już pełen.

Te hormony występują w naszym ciele i dziś.

I dziś przekazują nam te same informacje.

Problem jednak leży w tym, że dziś często ten komunikat w wersji ostatecznej jest nieco zafałszowany.

To coś jak przy zabawie w „głuchy telefon”.

Dzieje się tak przez to, że z każdej strony jesteśmy obrzucani coraz „ciekawszymi” ofertami ze świata słodyczy, fast foodów i innych produktów, którymi – niestety – mamy tendencję się objadać.

Wtedy nasza niewidzialna granica, po której przekroczeniu uaktywnia się grelina, zaczyna się przesuwać. Lubimy często też lekceważyć te sygnały.

Jak to wygląda w praktyce?
Wyobraźmy sobie sytuację, w której jesteśmy na rodzinnym obiedzie.

Na talerzu soczysty filet z piersi kurczaka, ziemniaczki i mizeria – złoty standard niedzielnych obiadów.
Nasz głód został zaspokojony po zjedzeniu 3/4 porcji – ale przecież „nie zmarnujemy” żywności, więc dojadamy resztę.
Kochana babcia oczywiście twierdzi, że zjedliśmy za mało, więc wpychamy w siebie kolejne babcine delicje.
Po 15 minutach na stół wjeżdża deser, a jak dobrze oboje wiemy, na deser otwiera się drugi żołądek.

I bam! Mamy przesunięty poziom aktywowania leptyny o kilka pięter w górę.

Czy da się cofnąć ten efekt? Uff, na szczęście tak…, ale o tym w następnym artukule.